Kryminalna historia pięciu żółwi promienistych, które niedawno trafiły do wrocławskiego zoo, zdecy-dowanie należy do niecodziennych. Zanim jednak przyjrzymy się jej bliżej, poznajmy w ogóle ten coraz szybciej zanikający gatunek żółwi.
Gad ten żyje wyłącznie na południowym Madagaskarze i na pobliskich wyspach, Mauritius oraz Reunion. Żółw promienisty osiąga około 50 cm długości, a waży do 10 kg. Ochrania go solidny wypukły pancerz (je-go górna część zwana jest karapaksem, natomiast dolna - plastronem), czarny lub czarno-brunatny. Jest też pokryty jaskrawożółtymi plamami, a od środka do krawędzi skorupy odchodzą od niego promieniste wzory, stąd taka, a nie inna nazwa tego gatunku. Ubarwienie z czasem się zmienia i z wiekiem ubywa mu żółtych plam, skorupa staje się jaśniejsza, a wzór się rozmywa. Zwie-rzę to może dożyć od 80 do 100 lat, choć najstarsze odnotowane okazy żyły 189 i 133 lata.
Żółwie promieniste są sa-motnikami i raczej nie łączą się w grupy. Zamieszkują trawiaste stepy, busz i cierniste zarośla. Odżywiają się głównie trawą i sukulentami, które mają w sobie dużo wody. Rzadko kiedy muszą się jej napić, częściej już zdarza im się brodzić w niewielkich akwenach. Sporadycznie w ich menu znajdą się też owoce i nasiona czy różne zioła.
Okoliczne drapieżniki (ptaki, fossy) są dla nich groźne tylko przez pierwsze kilka lat życia. Ich największym wrogiem naturalnym jest, niestety, człowiek. Miejscowa ludność poluje i zabija je, by ze skorup robić żywność (zupy, zawartość konserw mięsnych) czy popielniczki, grzebienie, szkatułki, naszyjniki, a nawet instrumenty muzyczne. Są też integralną częścią azjatyckiej kuchni, bo wierzy się, że ich pancerz leczy wiele chorób albo stanowi doskonały afrodyzjak. Często wypycha się też zabite żółwie i dekoruje nimi do-my w formie bardzo wątpliwej ozdoby.
Okres godowy żółwi promienistych przypada na wiosnę. Samica składa jaja zazwyczaj od lutego do kwietnia. Jaj jest od 3 do 15, a młode wykluwają się z nich po 10 miesiącach. Płeć zależy od temperatury inkubacji, która waha się od 28 do 30 stopni Celsjusza. Decydują więc jeden lub dwa stopnie. Zasada jest dosyć prosta: jeżeli jest cieplej, to klują się samice, a jeśli chłodniej - samce. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 10-15 lat.
Ten gatunek należy do grupy 40 żółwi skrajnie zagrożonych wymarciem. W 1965 r. występowały na powierzchni 45 tysięcy km kw. Dziś można je spotkać tylko w obrębie terenu sięgającego 15 tysięcy km kw. W ciągu ostatnich 10 lat ich populacja zmniejszyła się o połowę.
We wrocławskim zoo mamy teraz 12 żółwi promienistych. Do zróżnicowanej pod względem wieku siódemki (pięć samców i dwie samice), którą mieliśmy tu od dłuższego czasu, do-łączyło miesiąc temu pięć nowych - z przemytu. Zostały zatrzymane razem z innymi żółwiami przez służby celne w Hongkongu, gdzie miały tra-fić na tamtejszy rynek kulinarny. Po kwarantannie i załatwieniu wszelkich formalności zostały przewiezione do Rotterdamu, gdzie zaopiekowało się nimi Europejskie Stowarzyszenie Akwariów i Ogrodów Zoologicznych. Następnie 15 trafiło do Polski, z czego w końcu piątka do stoli-y Dolnego Śląska. Mają od 3 do 4 lat i są w bardzo dobrej kondycji fizycznej. Już normalnie jedzą i piją, powoli oswajają się z nowym jeszcze dla nich oto-czeniem. Na wiosnę powinny trafić na ekspozycję i będzie je można podziwiać.
"Starą" siódemkę można oglądać częściowo w sekcji terra-rium, a częściowo w pawilonie Madagaskaru, gdzie mają do dyspozycji wewnętrzny i ze-wnętrzny wybieg. Na ten drugi są wypuszczane tylko latem, co wprost uwielbiają.
Nasze żółwie promieniste karmimy trawą i różnymi ziołami. Zdecydowanie nie są, niestety, łatwe w hodowli, ponieważ ze względu na swoją wrażliwość na niskie temperatury muszą mieć zapewnione stałe źródło ciepła. Najlepiej czują się w temperaturze 28-30 stopni C. Trze-ba też niezwykle uważać, by ich dieta była bardzo urozmaicona.
Notował Arkadiusz Gołka
Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?