Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Luban, Lauban, Lubań: Miasto kupców, tkaczy i kolejarzy

Janusz Pawul
W tutejszym piwie rozsmakowani byli wrocławscy mieszczanie, chusteczkami znad Kwisy wycierał nosy cały świat, a remontowane tu lokomotywy przemierzały żelazne szlaki Europy od Bałtyku po Alpy

Siedemset pięćdziesiąt, siedemset osiemdziesiąt, a może jeszcze więcej. Historycy spierają się, ile tak naprawdę lat liczy sobie Lubań. Faktem bezspornym, bo zapisanym w kronikach, jest to, że budowę pierwszego ratusza ukończono tu w 1228 r.

Po śmierci w 1201 r. Bolka I Wysokiego, uważanego za założyciela miasta, Lubań przeszedł pod władanie korony czeskiej, a w 1253 roku, jako posag Beatrycze, córki króla czeskiego Wacława I, stał się własnością margrafa brandenburskiego Ottona III z rodu Askańczyków. W pierwszej połowie XIV w. ziemia zgorzelecka, a wraz nią miasto, przypadła Henrykowi I Jaworskiemu. Jest legenda związana z herbem miasta. Otóż po śmierci Waldemara, ostatniego z rodu Askańczyków, pewien oszust podał się za rzekomo żyjącego księcia i w 1344 r. najechał na miasto. Mieszczanie stawili mu opór, a kiedy z odsieczą przybył Henryk Jaworski, wyszli mu naprzeciw, wręczając klucze do bram miasta. Od tamtej pory właśnie skrzyżowane klucze są herbem grodu nad Kwisą.

Aby lepiej się bronić i jednocześnie ochraniać kupców łupionych na szlakach prowadzących do miasta przez rycerzy-rzezimieszków, Lubań wraz z pięcioma innymi ośrodkami założył tzw. Związek Sześciu Miast. Ten pakt o wzajemnej pomocy pomiędzy Lubaniem, Zgorzelcem, Lubijem, Żytawą, Budziszynem i Kamieńcem Łużyckim przetrwał blisko 500 lat od 1346 r. do 1815 r. Ten związek miast reaktywowano 21 maja 1991 roku. W jego skład wchodzą dziś, oprócz Lubania, Zgorzelec i Goerlitz, Loebau, Zittau, Bautzen i Kamenz.

Wyjątkowo tragicznie zapisały się w historii grodu wojny husyckie nękające Europę Środkową w XV wieku. Miasto było najeżdżane, palone, a mieszkańcy mordowani. Lubań nękały także wielkie pożary (było ich w sumie aż 12!) i epidemie (w roku 1426, 1435, 1464, 1497, 1498, 1633, 1680, 1813). Wielka zaraza w 1553 r. zabrała 2200 ofiar, tj. ponad połowę ludności. Lubań opustoszał, a jak pisze kronikarz „w rynku trawa była tak wysoka, że można ją było kosić”.

Miał jednak Lubań w swojej historii także czasy dobrobytu i obfitości. Już od średniowiecza ośrodek znany było z warzonego tu piwa, w którym z lubością smakowali się wrocławscy mieszczanie w Piwnicy Świdnickiej. Gdy w mieście zaczęli się osiedlać protestanccy tkacze, stało się ono ważnym ośrodkiem tego rzemiosła, a potem także przemysłu. W 1899 r. powstała pierwsza w mieście tkalnia mechaniczna i ruszyła produkcja chusteczek do nosa. Były one eksportowane do wielu krajów, a na początku XX wieku powstało nawet hasło reklamowe, które brzmiało: Lubań uciera nosa całemu światu.

W XIX w., dokładnie w 1865 roku, miasto otrzymało połączenie kolejowe ze Zgorzelcem i Węglińcem, a w 1866 roku z Jelenią Górą.

W 1868 r. powstały warsztaty kolejowe, które w późniejszym czasie wyspecjalizowały się w remontach lokomotyw, a w latach 30. ub. wieku elektrowozów. Niestety, historia warsztatów kolejowych w Lubaniu to już zamknięta karta. Zakończyła się w roku 2000 ogłoszeniem upadłości tutejszych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego.

Tragicznym okresem w dziejach Lubania była II wojna światowa.

W zaciętych walkach od marca do maja 1945 roku miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk do rąk, zdobywane przez Armię Czerwoną i bronione przez Niemców. Ostateczne wyzwolenie przyszło 9 maja 1945 roku.

Po wojnie osiedlali się tu wojskowi osadnicy i repatrianci. Udało się im ponownie uruchomić zakłady kolejowe i odbudować przemysł włókienniczy. Niestety, po transformacji ustrojowej na przełomie lat 80. i 90. także lubańskie zakłady bawełniane zaczęły stopniowo popadać w kłopoty. Ich upadłość ogłoszono w roku 2000.

Dziś największymi pracodawcami w mieście są szpital, samorząd miasta wraz ze szkołami, lubański areszt śledczy i Łużycki Oddział Straży Granicznej. Ale los tego ostatniego także jest niepewny.

Po planowanym na początku przyszłego roku wejściu Polski do strefy Schengen lubański oddział ma być zlikwidowany.

Opracowano na podstawie www.luban.pl

Zobacz także:

NAJWIĘKSZE ATRAKCJE DOLNEGO ŚLĄSKA
PRZEWODNIK PO WROCŁAWIU
DOLNOŚLĄSKIE ZAMKI I PAŁACE

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dolnoslaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto