Mieszkańcy Zgorzelca ze zdjęć czarno-białych w kolor! Jak mogli wyglądać w latach 50. i 60.? Galeria

Zgorzelec stal się polskim miastem w maju 1945 roku, a 6 lipca 1950 roku podpisano układ "o wytyczeniu ustalonej i istniejącej granicy państwowej między Polską a Niemcami." Pierwsi Polacy, wchodzący w skład grupy operacyjnej nr 393 przyjechali do Zgorzelca 10 maja 1945 roku. Ich najważniejszym zadaniem było przejmowanie zakładów przemysłowych. Pod koniec maja grupę wspomogli żołnierze z 35. pułku 7 dywizji piechoty II Armii Wojska Polskiego. W sierpniu 45 roku w Zgorzelcu zameldowanych było ponad 1500 mieszkańców, a 1200 z nich stanowili jeszcze Niemcy. Niemniej w czerwcu tego samego roku do miasta napływali Polacy z różnych stron i przybywało ich od 350 do 400 osób dziennie. Czasem w rękach dźwigali cały dobytek swojego życia.

Repatriacja Niemców trwała od lipca 1946 roku, a dwa lata później w Zgorzelcu mieszkało już tylko 83 Niemców. Z terenu całej Polski wysiedlono około 2 miliona Niemców.

- Przez Zgorzelec ciągnęły się w spokoju niekończące się kolumny pieszych. Szli tak z Lubania, Gryfowa, Jeleniej Góry, a z dalszych stron byli wywożeni pociągami. - pisał Bohdan Gliński.

Zakłady przemysłowe zaczęły działać jeszcze pod koniec lat 40. Fabryki papiernicze, drzewne i włókiennicze, a działalność rozpoczęła Spółdzielnia Spożywców "Granica". Jej przedstawiciele spotykali się w sali byłego kina na parterze domu handlowego "Arkadia" . Pierwsi górnicy, zasilający pracą kombinat przyjechali w październiku 1946 roku. Wcześniej pracowali w nieczynnej dziś kopalni "Dębieńsko". Od 1956 roku działalność rozpoczęły Warsztaty Naprawcze kopalni Turów, później FAMAGO, które powstały na miejscu byłej fabryki tektury.

14 tysięcy Greków przybyło do przygranicznego miasta, uciekając od wojny domowej. Wśród nich znajdowały się również dzieci rozdzielone z rodzicami, które znajdowały się pod opieką Ministerstwa Oświaty. Południowym sąsiadom udostępniono mieszkania przy ulicy Daszyńskiego i Warszawskiej (za Ośrodkiem Zdrowia). Część Greków po stabilizacji sytuacji w kraju wyjechała z powrotem do ojczyzny, ale część z nich została w Zgorzelcu i okolicach.

Kombinat Energetyczno-Górniczy Turów miał wtedy ogromny wpływ na życie społeczności lokalnej i stał się jedną z najważniejszych inwestycji państwa. Techniczne zaplecze funkcjonowało w Berlinie, a w Warszawie podejmowano kluczowe decyzje. Niektóre pomysły były bardzo śmiałe. Miała np. powstać aglomeracja na wzór Nowej Huty w Krakowie w miejscu, gdzie znajduje się Witka. Od pomysłu odstąpiono, a zamiast niego zaczęto budować wielotysięczne osiedla w powiecie zgorzeleckim. Awaryjne powstało w Bogatyni, a Centralne w Zgorzelcu. Gipsowe domki powstawały, m.in. przy Modrzewiowej i Reja. Jako ostatnie powstało Osiedle Zachód.

Materiał powstał w oparciu o "Od początku na nowym: (przyczynek do monografii Zgorzelca)" Zbyszka Dobrzyńskiego.

Jesteście ciekawi, jak wyglądał Zgorzelec na zdjęciach?