Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Nowy Rok 1972 w Zgorzelcu był historyczny. Wielu Polaków pierwszy raz przekroczyło granicę z NRD

Justyna Orlik
Justyna Orlik
W 1948 roku most był drewniany i zniszczony w wyniku działań wojennych. Został odbudowany w 1958 roku
W 1948 roku most był drewniany i zniszczony w wyniku działań wojennych. Został odbudowany w 1958 roku fotopolska.eu/Biblioteka Ossolineum
Żaden z mieszkańców Zgorzelca i innych miast przygranicznych nie spodziewał się takiego prezentu w Nowy Rok. Ponad 50 lat temu w życie weszły niezwykle liberalne przepisy (jak na tamte czasy), które umożliwiały przeprawę na drugi brzeg Nysy Łużyckiej bez paszportu. Niektórzy mieli okazję po raz pierwszy w życiu zobaczyć Niemcy.

Bez paszportu przez granicę w 1972 roku

Dzięki porozumieniu zawartym między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Niemiecką Republiką Demokratyczną obywatele obu krajów mogli przekraczać granicę, mając przy sobie tylko odwód osobisty. Został zniesiony wymóg posiadania paszportu, a za najbliższą granicę miał dostać się każdy, kto chciał. No... nie każdy. Polakom skomplikowano cały proces.

- W przypadku obywateli PRL dodatkowo musiał znajdować się w nim specjalny stempel, który należało uzyskać we właściwej ze względu na miejsce zamieszkania komendzie Milicji Obywatelskiej. Jak wyjaśniał legnickim „Wiadomościom” dyrektor Biura Paszportów MSW Mieczysław Glanc, wymóg ten zastosowano „aby w miarę możliwości wyeliminować przekraczanie granicy przez tzw. "margines społeczny", co mogłoby narazić na szwank naszą godność narodową”. Przez pierwszy miesiąc obowiązywania nowych przepisów udający się do NRD zobowiązani byli posiadać także bezpłatną kartę ewidencyjną. - czytamy na stronie biblioteki Ossolineum.

Nagłówki mówiły i 40 tysiącach osób, które przekroczyły granicęfotopolska.eu/Biblioteka Ossolineum

Więcej Niemców niż Polaków. Brakowało kart ewidencyjnych i stempli w dowodach

Z tego powodu w styczniu 1972 roku to więcej obywateli NRD gościło w Polsce. Przez odbudowany kilkanaście lat wcześniej most graniczny na Nysie Łużyckiej w dniach 1­–2 stycznia 1972 r. przeszło ponad 48 tys. ludzi, a aż 90 procent z nich stanowili obywatele Niemiec. Polaków było znacznie mniej przez stemplowania dowodów osobistych i brakowało kart ewidencyjnych. Proporcje wyrównały się dopiero w następnych miesiącach.

Wycieczki do NRD z Polski zaczęły być organizowane w różnych częściach kraju. To była nie lada gratka nie tylko dla dolnoślązaków. Nie istniały wówczas ograniczenia związane z wwożeniem ilości marek do NRD ani (poza nielicznymi wyjątkami) wwożenia produktów do kraju. Umowa graniczna została zawieszona w 1981 roku w związku z działalnością "Solidarności", ale przez kilka lat mieszkańcy Zgorzelca i całego regionu zyskiwali na współpracy między krajami. Dla wielu z nich to była pierwsza okazja, żeby przekroczyć most oraz zobaczyć jak żyje się w NRD.

O możliwości przekraczania granic pisała prasa w całym regionie, a Orbis organizował wycieczki.

Wycieczka z Orbisemfotopolska.eu/Biblioteka Ossolineum

Zebraliśmy dla Was kilka wycinków i stare zdjęcia mostu granicznego.

od 7 lat
Wideo

Polskie skarby UNESCO: Odkryj 5 wyjątkowych miejsc

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Wróć na zgorzelec.naszemiasto.pl Nasze Miasto