Tu spoczywa Jakub Boehme. 800- letni cmentarz obok Zgorzelca to miejsce niezwykłe

To niezwykłe miejsce chętnie odwiedzane przez mieszkańców pogranicza i turystów. Z jednej stronie dotykamy historii sprzed 800 lat, z drugiej przechadzamy się wśród świeżych nagrobków, ale mimo to, ten cmentarz przypomina bardziej park. Taki cichy park z szerokimi alejkami, miejscami do poczytania książki, pięknymi rzeźbami, które w ogóle nie przypominają polskich nagrobków.

Na największą uwagę zasługuje stara część cmentarza. Ponad 800 nagrobków i epitafiów odzwierciedla stylistyczne zmiany od manieryzmu, poprzez barok, aż do klasycyzmu, romantyzmu i stylu historycznego. Dają one świadectwo zmieniającej się religijności i nadziei na życie wieczne bogatych goerlitzkich patrycjuszy, ale również ich wolę zaprezentowania się i reprezentacji, która przetrwała nawet śmierć. Pod starymi drzewami napotkać możemy groby znanych osobistości.

Nowa część cmentarza jest równie ciekawa. Daleko jej do polskich cmentarzy, gdzie grób obok grobu stoi, a podczas Dnia Wszystkich Świętych ściśnięte tłumy gromadzą się w alejkach. Tu tak to nie wygląda. Groby są rozsiane na dużym terenie. Wszystkie obsadzone są różnorodnymi kwiatami, a ozdobne rzeźby niektórych z nich wprawiają w zdumienie.

To doskonałe miejsce na spacer. Mieszkańcy przejeżdżają tędy rowerem, rozkładają koce i czytają książki, spacerują. To miejsce zadumy i spokoju, ale korzystają z niego zarówno zmarli, jak i żywi.

Jakub Boehme urodził się w Starym Zawidowie. 24 kwietnia 1599 roku ożenił się i kupił dom na Przedmieściu Nyskim w Zgorzelcu. Drugi jego dom znajdował się w miejscu, gdzie obecnie przechodzimy przez Most Staromiejski ze Zgorzelca do Goerlitz. Podczas budowy mostu, w 1905 roku, budynek musiał zostać wyburzony. Tablica pamiątkowa przypomina o tym, że Jakub Boehme tutaj żył i napisał między innymi swoje pierwsze dzieło „Aurora“. Stąd też 17 listopada 1624 roku – według ostatnich jego słów – „odszedł do raju“.

W dziele Aurora Boehme wprowadza pojęcie dialektycznej jedności zwalczających się przeciwieństw jako zasadę natury świata i Boga- podobnie jak światło nie może przejawić się bez ciemności tak i Bóg, według Boehmego, nie może istnieć bez posiadania w swej istocie przeciwieństwa dobra. Jeden z egzemplarzy Aurory trafił w ręce Gregoriusa Richtera, pastora z Goerlitz, który uznał ją za herezję i zagroził Boehmemu banicją, jeżeli ten nie zaprzestanie pisania.

Za namową przyjaciół powrócił jednak do tworzenia, a kilka innych dzieł wyszło spod jego pióra, a natura zła, grzechu i odkupienia była w jego dziełach głośna, jednak Aurora zapisała się w historii i filozofii najmocniej.

Spór Jakuba Böhme z Kościołem trwał również po jego śmierci. Najpierw odmowiono mu pochówku, następnie krzyż ufundowany przez przyjaciół zmarłego został zdewastowany. Godne uczczenie Jakuba Böhme nastąpiło dopiero z początkiem XIX wieku, kiedy to najpierw Górnołużycka Biblioteka Naukowa ufundowała trzy kamienne płyty, następnie zaś pamięć o Jakubie Böhme podtrzymywali jego amerykańscy zwolennicy.

Grób filozofa można znaleźć wchodzą przez bramę kościoła św. Mikołaja w Goerlitz. Po prawej stronie, tuż za budynkiem świątyni wśród wiekowych nagrobków, to najbardziej zadbany grób.

Czy to aby na pewno legenda? Przekraczając bramę cmentarza św. Mikołaja, po kilkunastu krokach, po lewej stronie dojrzeć możemy pokraczną lipę z tabliczką. Pomimo swojego wyglądu nadal żyje, a liście jej w kolorach zielono- złotych właśnie opadają. Myśląc o tym, że jest ona bohaterką jeden z goerlitzkich legend można mieć ciarki na plecach.

O legendzie o cmentarnej lipie oraz innych związanych z miastem Goerlitz przeczytacie poniżej: